موزه دفینه ( موزه سردار آسمانی ) در میرداماد

موزه دفینه که اکثر اهالی منطقه با نام موزه پول دفینه میرداماد (دفینه در لغت به معنای گنجینه می باشد) می شناسند در اوایل بلوار میرداماد وقتی از سمت خیابان ولیعصر وارد بلوار می شویم نبش کوچه ای در ضلع جنوب بلوار میرداماد به همین نام قابل رویت هست. اگر دوست دارید درباره موزه سردار آسمانی بیشتر اطلاع کسب کنید با ما همراه باشید.

با مجموعه فرهنگی موزه سردار آسمانی آشنا شوید

موزه سردار آسمانی میرداماد یکی از موزه های دیدنی و جز اماکن مشهور شهر تهران است. نام های دیگر این مکان، موزه دفنیه و موزه پول می باشد. در موزه دفنیه تهران آثار متنوع و گرانبهایی از دوران مختلف تاریخی دیده می شود.

موزه پول این موزه نخستین موزه تخصصی اسکناس و سکه در ایران به شمار می رود. علاوه بر موزه پول دو موزه به نام های موزه گوهر و آرایه های تاریخی و همچنین موزه هنر جهان نیز آثار گرانبها و بی بدیلی را در برابر چشمان بازدیدکنندگان به نمایش گذاشته است.

با ما در این مطلب همراه شوید تا اطلاعات کامل و مفیدی درباره مجموعه فرهنگی موزه سردار آسمانی در اختیار شما قرار دهیم.

موزه دفینه کجاست؟

ساختمان موزه دفینه میرداماد که اکثر اهالی منطقه با نام موزه پول دفینه (دفینه در لغت به معنای گنجینه می باشد) می شناسند در اوایل بلوار میرداماد وقتی از سمت خیابان ولیعصر وارد بلوار می شویم نبش کوچه ای در ضلع جنوب بلوار میرداماد به همین نام قابل رویت هست.

بنایی بسیار زیبا و خاص که نظر هر رهگذری رو به خود جلب می کند و بیننده انتظار دیدن تابلو موزه و یا مکان فرهنگی رو دارد که ناگهان تابلوی یک بانک خصوصی و پنجره های شکسته و دربهای قفل شده و به ظاهر متروکه نمایان می شود.

معماران شاهکار دفنیه چه کسانی هستند؟

موزه دفینه را می توان از شاهکارهای معماری برگرفته از مکتب “فرانک لوید رایت” معمار معروف آمریکایی، نامید. این بنا توسط دو تن از شاگردان ایرانی اش چون نظام عامری و کمال کمونه طراحی و ساخته شده است.

معماران و کارشناسان درباره بنای موزه دفینه اظهار دارند که این بنا به دلیل طرح خاص و اجرای بتن یک تکه، اثری ارزشمند بوده که باید در فهرست آثار ملی ایران جای بگیرد.

سبک داخلی نمای داخلی و بیرونی موزه دفنیه میرداماد

موزه دفینه ( سردار آسمانی ) بنایی بسیار زیبا و خاص است که نظر هر رهگذری را به خود جلب می کند. تا چندی پیش، در ابتدا وقتی بیننده انتظار دیدن تابلو موزه و یا نوعی مکان فرهنگی را داشت ناگهان با تابلوی یک بانک خصوصی و پنجره های شکسته و درب های قفل شده و به ظاهر متروکه روبرو می شد. اما شرایط این موزه روبه بهبود است.

کمال کمونه در خاطرات خود گفته است که برای ساخت این نما، از مروارید الهام گرفته شده و سعی کرده‌اند ترکیبی از فلزکاری ظریف و زینتی را در کنار بتن سفت و سخت جای دهند. بلوک‌هایی که از این هم‌نشینی به وجود آمده بودند، ردیفی در کنار هم نشستند تا نمای این بنا را بسازند. این روش در دیگر آثاری که از مکتب رایت پیروی می کنند نیز دیده می شوند.

به طور کلی یکی از جذاب‌ترین بخش‌های موزه دفینه ( سردار آسمانی  ) مربوط به نوع معماری آن است. همان طور که در تصویر مشاهده می‌کنید در طراحی نمای بیرونی این سازه از نوعی خاصی قطعه قالب ریزی شده استفاده شده است. نور داخلی فضای موزه به وسیله پنجره های بیضی شکل که در اطراف بنا قرار دارد تامین می شود. همان طور که عنوان شد در ساخت این موزه معماران زبردستی از جمله شاگرد معمار مشهور آمریکایی یعنی «فرانک لوید رایت» نقش مهمی داشته اند.

طراحی داخلی موزه دفنیه نیز در نوع خود بسیار جالب است. معماری داخلی و چگونگی ساخت بنای درونی بر اساس فلسفه زندگی، احترام به محیط زیست و همچنین هماهنگی زندگی انسان با الهام از طبیعت انجام گرفته است. در واقع می توان گفت در ساخت موزه دفنیه توجه به اصول معماری سبز و پایدار نکته بسیار مهمی می باشد.

تاریخچه موزه دفینه میرداماد

این بنا به سفارش یک مالک خصوصی در دهه۴۰ و به منظور استفاده برای سوپر مارکت بزرگ طراحی می‌شود. مراحل ساخت آن تا سال 57 به طول می انجامد، اما با وقوع انقلاب اسلامی این مرکز افتتاح نمی‌شود.

سرانجام این عمارت حدودا ۱۱ سال بعد از انقلاب، به موزه «دفینه‌های تاریخی» تبدیل شد که حدود هشت سال با این کاربری به حیات خود ادامه داد. مجددا از سال ۷۶ تا ۱۳۸۵ به نام «تماشاگه پول» تغییر پیدا کرد که در آن ۱۴۰۰ سکه و ۷۵۰ قطعه اسکناس و تعداد تقریبی ۲۰۰ قطعه اشیای موزه‌ای به غیر از سکه و اسکناس، در محوطه‌ای به وسعت ۲۰۰۰ مترمربع به نمایش گذاشته شد.

آثار این موزه در سال ۱۳۸۵ به پارک ارم انتقال داده شد و ساختمان را هم به بانک زیرمجموعه بنیاد مستضعفان اجاره دادند.

بازگشایی مجدد

بنیاد مستضعفان از سال ۱۳۹۴ تصمیم گرفت ساختمان دفینه را بازسازی کند و آثار گنجینه از آن فضا تخلیه شد. هر چند از ۱۳۹۶ تا آذر سال ٩٨، بازسازی آن متوقف ماند. رییس بنیاد مستضعفان قول داده بود موزه را تا ٢٢ بهمن ٩٩ افتتاح کند .

سرانجام درهای موزه دفینه، امروز ١٠ اسفندماه ١٣٩٩ درحالی که نام آن روی سردر ساختمان به « موزه سردار آسمانی » تغییر داده شده است، باز شد.

گستره تاریخی موزه

در موزه دفنیه حدود ۴۰۰ اثر هنری برگزیده نگهداری می شود. تمام این آثار از میان آثار منحصربه‌فرد در خزانه های موسسه فرهنگی موزه ها انتخاب شده است. در واقع آثار موزه دفنیه به نقطه خاصی از جغرافیا محدود نمی شود. به طوری که آثاری از سراسر دنیا را می توانید در آن مشاهده کنید. جالب است بدانید که از نظر تاریخی اشیا موجود در موزه دفنیه تاریخ گسترده‌ای از حدود هزار سال قبل از میلاد مسیح تا قرن بیستم را در بر می گیرد

بخش‌های موزه سردار آسمانی میرداماد

ساختمان موزه دفینه دارای سه بخش اصلی است:

• موزه پول

طبقه منفی یک ساختمان دفنیه که زمانی انبار اغذیه پروتئینی مانند مرغ و گوشت بود؛ به موزه پول تبدیل شد. در «موزه پول و سکه» حدود ۱۲۰۰ قطعه سکه قیمتی و اسکناس به نمایش گذاشته شده ‌است.

در طبقه منفی یک از ساختمان موزه که با کانسپت معادن فیروزه طراحی شده، حدود ۹۰۰ اثر مانند جواهرات، صدف، سنگ، طلا، عاج، استخوان و … متعلق به دوره‌های مختلف تاریخی داخل حفاظ‌های شیشه‌ای ضد گلوله قرار دارد.

جالب است بدانید در این طبقه از ساختمان زمانی به جای جواهرات، نخود و لوبیا نگهداری می‌شد! چون از اساس بنای دفنیه برای سوپرمارکت ساخته شده بود و نه موزه.

در حال حاضر موزه پول تخصصی ترین موزه در زمینه ارائه ابزار مبادالتیمانند سکه، اسکناس، اوراق بهادار و… به شمار می رود. گویی تاریخ ایران در هر کدام از این آثار نمایانگر است. چگونگی مبادلات اقتصادی در گذشته، نقش و اهمیت ابزارهای اولیه در رونق معاملات تجاری و داد و ستدهای دوره های مختلف تاریخی نیز در کنار این آثار قابل مشاهده است.

یکی از آثار ارزشمند موزه پول که گواهی بر عظمت و تدبیر ایرانیان باستان می باشد نمایش نخستین سکه های ایرانی است. این سکه ها به دستور داریوش اول در زمان هخامنشان ضرب شدند.

همچنین سکه‌هایی مربوط به ساتراپ‌ها و امیران تابع هخامنشی با تصاویری هنرمندانه از ارابه و کشتی و… در این موزه به نمایش گذاشته شده است. سکه‌هایی از اسکندر مقدونی، سلوکیان، پارتیان (اشکانیان) و ساسانیان نیز از آثار دیگر این مجموعه می باشد.

سکه‌های اسلامی در بخش دیگری از موزه پول بر ارزش تاریخی آثار آن افزوده است. سکه‌هایی از دوره های تاریخی امویان، عباسیان، غزنویان، سلجوقیان و…. تاریخ ورود اسلام در ایران را تداعی می کند. از طرفی اهمیت هنر خط در ساخت سکه‌ها نیز در ادوار مختلف تاریخی به خوبی از این آثار قابل مشاهده است.

می توان گفت موزه پول علاوه بر رسالت خود در معرفی نخستین اسکناس‌های ایرانی منتشر شده در زمان ناصرالدین شاه قاجار تا نمونه اسکناس‌های رایج امروزی، اولین طرح اصلی چاپ اسکناس در ایران را نیز در اختیار دارد.

• موزه گوهر و آرایه های تاریخی

آثار موجود در موزه گوهر و آرایه های تاریخی از خزانه های جواهر و آرایه جنگ‌افزار تندیس انتخاب شده اند. زیورآلات موجود در این موزه به دو بخش باستانی و تاریخی تقسیم می شود. گروه اشیای تاریخی بخش بیشتری از آثار موزه را به خود اختصاص داده است. که شامل چهار زیرمجموعه مختلف شامل تزیینات، جایگاه اجتماعی، جایگاه سیاسی و وسایل و ابزار جانبی می باشد.

از جمله آثار موزه گوهر و آرایه های تاریخی می توان به ساعت های متنوع، جعبه جواهرات، وسایل آرایش و پیرایش جواهرنشان، مجسمه های ساخته شده از سنگ و گوهر هایی چون فیروزه، الماس و یاقوت و غیره اشاره کرد. همچنین عصای زرین هخامنشیان و زیورآلات دوران ایران باستان از جمله آثار شاخص در این بخش می باشد. شمشیرهای متعلق به شاه عباس صفوی و فتحعلی شاه قاجار از آثار دیگر ارزشمند این بخش از موزه گوهر و آرایه های تاریخی هستند.

جالب است بدانید که آثار ارائه شده در این موزه تاثیر مهمی بر صنعت جواهرات ایران داشته است. به نوعی که  نگاه تازه و متفاوتی نسبت به سایر موزه هایی که در این زمینه فعال هستند را به مخاطب ارائه می دهد. در واقع می‌توان گفت موزه گوهر و آرایه های تاریخی یک پایگاه تخصصی طلا و جواهر در ایران است که تلاش می کند در زمینه تخصصی هنرهای فراموش شده یا درحال فراموش آموزش های لازم را ارائه دهد.

• موزه هنرهای اسلامی و جهانی

یکی از زیباترین موزه های مجتمع فرهنگی سردار آسمانی (موزه دفنیه) ، موزه هنر جهان است. که تعدادی از آثار نگهداری‌شده در گنجینه بنیاد مستضعفان برای نخستین‌بار در آن به نمایش گذاشته شده‌است؛ این موزه جزو معدود موزه هایی است که در ایران به موضوع هنر جهان اختصاص دارد. در واقع هنر جهان در این موزه از لحاظ زیبا شناسی، خلاقیت و مهارت به عنوان ابزاری که روحیات، حالات و زندگی بشریت را به نمایش می گذارد مورد توجه است. موزه هنر جهان تنها به برهه زمانی خاصی تاکید نمی‌کند. بلکه انواع هنر ها در قالب آثار هنری مکان ها و زمان‌های مختلف گرد هم جمع آمده اند. موزه هنر جهان دارای ۱۴۰۰ مترمربع فضای اصلی می باشد. ۷۰۰ مترمربع فضای این موضوع به صورت نیم طبقه است.

طبقه همکف شامل آثار ارزشمندی از هنر تمدن های مختلف جهان و نیم طبقه شمالی نیز به هنر اسلامی اختصاص داده شده است. از جمله برخی از آثار این موزه می توان به مجسمه بودای دو طرفه، قطعات قرآنی روی پارشمن (پوست چرمی بز یا آهو) با خط کوفی سده سوم و چهارم هجری سفال های اسلامی، قران تذهیب کاری جیبی، آثار لاکی، شیشه و فلزات اسلامی، دومین پرده کعبه، شمشیر منسوب به رضاشاه و غیره اشاره کرد.

 سرگذشت چهل ساله ساختمان دفینه

• ساختمان دفینه در طول عمر ۴۰ ساله خود شاهد افت و خیزهای زیادی بوده است.
• ۱۳۵۷:ساخت بنا به پایان رسید.
• ۱۳۶۸:بنای دفینه توسط بنیاد مستضعفان مصادره شد.
• ۱۳۷۶:افتتاح نخستین موزه تخصصی پول و اسکناس در ساختمان دفینه.
• ۱۳۷۸:افتتاح سالن نمایش پول و پرچم‌های کشورهای مختلف
• ۱۳۸۵:انتقال اشیای موزه به مجموعه‌ای در پارک ارم و تغییر مکان موزه پول
• ۱۳۹۳:اجاره ساختمان دفینه به یک بانک خصوصی و آغاز تغییرات ظاهری بنا
• ۱۳۹۵:آغاز تخریب‌های پنهانی در داخل ساختمان دفینه
• ۱۳۹۶:جلوگیری از تخریب بنا با مداخله سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران
• ۱۳۹۷:بازسازی و مرمت ساختمان دفینه و برنامه‌ریزی برای بازگشت موزه پول به ساختمان دفینه

راه های دسترسی به موزه سردار آسمانی میرداماد

اگر قصد دارید به موزه سردار آسمانی به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری تهران سر بزنید با ما در ادامه مطلب همراه شوید. شما می توانید هم از طریق اتوبوس، هم تاکسی و مترو به این موزه مراجعه نمایید.

 دسترسی به موزه سردار آسمانی از طریق مترو

اگر از مترو استفاده می‌کنید باید در ایستگاه مترو میرداماد پیاده شوید. از ایستگاه مترو میرداماد تا ولیعصر را می توانید با تاکسی طی کنید تا در نبش کوچه دفنیه موزه سردار آسمانی را در برابر خود ببینید.

رفتن به موزه دفنیه با تاکسی

برای استفاده از تاکسی باید تاکسی های مسیر ونک به میرداماد را سوار شوید. در نهایت در خیابان میرداماد نبش کوچه دفنیه موزه سردار آسمانی را مشاهده می کنید.

اتوبوس

یکی دیگر از مسیر های دسترسی به مجموعه فرهنگی موزه سردار آسمانی استفاده از اتوبوس بی آر تی است. کافیست در ایستگاه راه آهن به تجریش یا تجریش به راه آهن سوار اتوبوس شوید و در ایستگاه میرداماد پیاده شوید. از ایستگاه میرداماد تا پل میرداماد ۵۰۰ متر فاصله دارید. از آنجا کمی پیاده روی کنید تا به نبش کوچه دفنیه و  موزه سردار آسمانی برسید.

پایان

دسترسی به موزه سردار آسمانی بسیار راحت است. علاوه بر آن امکانات مناسبی دارد. راهنمایان خوش اخلاق و موجهی آماده اند تا در این موزه، اطلاعات لازم را به بازدیدکنندگان ارائه دهند. همان طور که عنوان شد معماری و طراحی داخلی موزه دفنیه بسیار جذاب و چشم نواز است. هر بخش ساختمان، برای خودش حرف و حدیث های شنیدنی دارد که چشم و گوش هر بیننده ای را به خود جلب می کند. بنابراین اگر تا به حال به موزه سردار آسمانی سر نزده اید به شما پیشنهاد می کنیم حتما از این مجموعه دیدنی بازدید کنید.