از آغاز بشریت تا کنون حضور حیوانات اهلی در زندگی انسان تحت عناوین همچون نیروی کار ، منبع غذایی، حمل و نقل و باربری، نگهبانی، به چشم می خورد و وجود روابط از نظر عاطفی و فواید نگهداری حیوانات خانگی همواره وجود داشته است.
نقش حیوانات تا قبل از انقلاب صنعتی و مکانیزه شدن کشاورزی بعنوان نیروی کار و حمل و نقل بسیار پررنگ تر بوده اما با امروزه حضور حیوانات با ابعاد عاطفی در زندگی انسانها پررنگ تر شده است.
در گذشته نگهداری حیوانات در خانه به دلیل وجود خانه های حیاط دار و با متراژ بالاتر نسبت به امروز تحت عنوان یک مشکل مطرح نبوده اما با افزایش جمعیت و گسترش آپارتمان نشینی، نگهداری حیوان خانگی در آپارتمان ها رواج بیشتری پیدا کرده و نمی‌‌توان منکر این موضوع شد و هر وقت از آپارتمان نشینی صحبت بمی شود ، یکی از اصلی‌ترین مشکلات همسایگان در آپارتمانها و مجتمع‌های مسکونی نگهداری حیوانات خانگی مخصوصا سگ و گربه محسوب می شود.
علل مخالفت با نگهداری حیوانات خانگی
از آنجاییکه عموم مردم کشور ما مسلمان هستند ، بخشی از مردم ما به دلیل احکام دینی؛ بر این اعتقادند که حیوانی مثل سگ، نجس بوده و نگهداری آن در خانه و محل‌‌های عمومی، مغایر شرع و اخلاق اسلامی است.
بخش دیگر این باور را دارند که حیوانات خانگی توانایی انتقال بیماری‌‌های به انسان را دارند که تهدیدی به سلامت و تندرستی انسانها میباشد. پس نگهداری از سگ، گربه و دیگر حیوانات خانگی را نادرست تلقی کرده و با اشخاصی که در نزدیکی محل سکونت و یا آپارتمان شان اقدام به نگهداری سگ، گربه و دیگر حیوانات خانگی می‌نمایند، دچار مشکل می‌شوند.
برای بخشی از افراد ، موضوع نجس بودن سگ و دیگر حیوانات خانگی ارزش زیادی قائل نمی‌باشند و با دلایل زیادی بر این باورند که سگ‌‌ها و دیگر حیوانات خانگی موجوداتی دوست داشتنی و ارزشمند هستند که باید مورد احترام و مهربانی ما انسانها قرار گیرند. این دسته از افراد ادعای خطر حیوانات برای سلامت و بهداشت انسانها را با در نظر گرفتن موضوع واکسیناسیون حیوانات و اقداماتی از این دست رد می‌نمایند .
نظر قانون در مورد نگهداری حیوانات خانگی
اما قانون بعنوان مرجع تعیین‌کننده در خصوص نگهداری حیوانات خانگی در آپارتمان چه می‌گوید؟
آیین نامه اجرایی قانون تملک آپارتمانها در مورد نگهداری حیوانات خانگی در آپارتمان تعیین و تکلیف کرده است و بر اساس ماده (3) آیین نامه اجرایی قانون تملک آپارتمانها:
قسمت‌‌هایی از ساختمان و اراضی و متعلقات آنها که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم مورد استفاده تمام شرکاء میباشد، قسمتهای مشترک محسوب می‌‌گردد و نمی‌‌توان حق انحصاری برآنها قائل شد
در تبصره ماده (3) آیین نامه اجرایی قانون تملک آپارتمانها آمده :
” گذاردن میز و صندلی و هر نوع اشیای دیگر وهمچنین نگهداری حیوانات در قسمتهای مشترک ممنوع است. قسمتهای مشترک در ملکیت مشاع تمام شرکای ملک است، هر چند که در قسمتهای اختصاصی واقع شده باشد و یا از آن قسمت‌‌ها عبور نماید.”
با توجه به مفاد قانون مربوطه ، قانون صراحتاً نگهداری حیوانات خانگی در نقاط مشترک بین ساکنان آپارتمان را ممنوع کرده است و در صورت تخطی هر یک از ساکنان، حق اعتراض و شکایت را برای سایر همسایه‌ها محفوظ می‌داند.
قانونگذار فقط حضور این حیوانات در قسمت های مشترک را ممنوع کرده است و در خصوص نگهداری حیوانات خانگی در واحدهای شخصی منعی در نظر نگرفته است اما در صورت تمایل افراد به نگهداری حیوانات خانگی دارند باید همواره رعایت دو نکته زیر را مد نظر قرار دهند:
- رعایت مقررات بهداشتی در مورد حیوانات طوری که برای سایر ساکنین ساختمان خطری را ایجاد ننماید. حالا اگر فردی با عدم رعایت نکات بهداشتی موجب انتشار بیماری در ساختمان شود این حق برای ساکنین محفوظ است تا در مراجع قضایی اعتراض نمایند.
- نگه داری این حیوانات برای همسایه ها ایجاد مزاحمت ننماید درصورتی که نگهداری حیوانات خانگی منجر به سر و صدا و ایجاد مزاحمت برای سایر همسایگان شود مصداق سلب آسایش عمومی است و پیگرد قانونی دارد.
روش حل اختلاف
درصورتی که بین ساکنان مجتمع اختلاف باشد، بهترین راه حل، رجوع به قواعد موجود در اساسنامه هیئت مدیره مجتمع و یا کسب نظر اکثریت ساکنان ساختمان است. اما متاسفانه در همه موارد، مشکل و نارضایتی دیگر ساکنین به این شیوه خاتمه نمی یابد.
بسیار دیده شده که شخص نگهدارنده حیوان هیچکدام از این دو مورد را رعایت نکرده که در این موارد بهتر است:
- در گام اول: طی ارائه ابلاغیه رسمی از طرف مدیر ساختمان موارد مزاحمت حیوان خانگی واحد مربوطه و لزوم خروج حیوان به دارنده حیوان خانگی اعلام شود.
- در گام دوم: در صورت عدم توجه و اقدام لازم، موضوع با عنوان ایجاد مزاحمت و سلب آسایش عمومی در مراجع قضایی پیگیری شود.
لذا بهتر است ساکنین نگه دارنده این حیوانات مراقبت های لازم را به عمل بیاورند.