« تماشاگه تاریخ » نام موزه ای تاریخی در خیابان ولیعصر تهران است که در گذشته با نمایش آثار تاریخی نگاهی به تاریخ معاصر ایران در دویست سال اخیر داشته است. اگر شما نیز به مکان های تاریخی علاقه مند هستید و می خواهید با موزه تماشاگه تاریخ بیشتر آشنا شوید با ما همراه شوید.
عمارت های موزه تماشاگه تاریخ
ساختمان اصلی تماشاگر تاریخ شامل سه طبقه مجزا می باشد. این موزه تاریخی دارای ۵ عمارت زیبا از جمله نگارخانه، تماشاخانه، سفره خانه و کتابخانه است. تماشاخانه در طبقه زیرین مجموعه قرار دارد. سالن های موزه و بخش اداری نیز در طبقه میانی واقع شده است. در طبقه فوقانی هم عمارت نگارخانه به چشم می خورد.
موزه تماشاگه تاریخ کجاست ؟
آدرس: تهران، خیابان ولیعصر، بالاتر از بلوار میرداماد، نبش خیابان قبادیان
شماره تماس : 02188788680
آثار ایرانی و خارجی
در این مکان آثار گوناگون هنرمندان برجسته به صورت ادواری به نمایش گذاشته شده بود. از جمله آثار موجود در موزه تماشاگه تاریخ می توان به تابلوهای رنگ روغن (مربوط به قرن ۱۳ هجری)، جام و ظروف فولادی و ظروف سفالی (مربوط به قرن های ۱۲ و ۱۳ هجری) و… به عنوان یادگارهایی ارزشمند از کشورهای ایران، روسیه و انگلستان اشاره کرد.
از چکسلواکی سابق نیز ظروف شیشه ای کریستالی و همچنین کاسه و بشقاب چینی و بسیاری ظروف تاریخی دیگر در معرض دید تماشاگران قرار گرفته بود.
به طور کلی بنیاد مستضعفان این خانه قدیمی را برای نمایش آثار ارزشمند و گنجینه تاریخ معاصر ایران شامل انواع کاشی های نقش برجسته، آینه و شمعدان های نقره، ظروف عتیقه، تابلوهای رنگ روغن، انواع ابزارآلات جنگی مانند شمشیر و تفنگ، وسایل شخصی افرادی مانند ناصرالدین شاه قاجار و… در نظر گرفت. به همین دلیل نام این مکان به اسم «تماشاگه تاریخ» نامگذاری شد.
ناصر الله حدادی یکی از اساتید و پژوهشگران تهران قدیم در باره تماشاگه تاریخ این چنین می گوید:
« معماری این ملک به اوایل سلطنت پهلوی دوم برمی گردد.»
روزهای رونق موزه تاریخ
تا ۱۵ سال پیش شرایط بازدید و تماشای آثار فاخر تاریخی در موزه تماشاگه تاریخ برای عموم مردم امکان پذیر بود. علاقمندان به راحتی می‌توانستند وارد این موزه تاریخی شوند و گویی که در یک ماشین زمان قرار گرفته اند به ۲۰۰ سال قبل برگردند. در آن زمان ها تابلویی که در مقابل خانه باغ قدیمی در نبش خیابان قبادیان نصب شده بود رهگذران را به سوی این موزه و بازدید از آثار آن وسوسه می کرد. حتی اگر کسی علاقه چندانی به آثار تاریخی نداشت اما امکان استفاده از خدمات چای خانه و رستوران سنتی و غرفه های فروش صنایع دستی پای رهگذران را برای یکبار هم که شده به این مکان زیبا و تاریخی باز می کرد.
گردشگران خارجی نیز برای آشنایی بیشتر با تاریخ گهربار ایران، فرصت بازدید از این ملک قدیمی را از دست نمی دادند.
در خرداد ماه سال ۱۳۸۳ درب این موزه ۳ طبقه تاریخی بر روی علاقمندان بسته شد. اکنون ۱8 سال است که ورود به عمارت و تماشای تاریخ ایران در این موزه امکان پذیر نمی باشد.
از خرداد آن زمان تا کنون، سرنوشت آثار قدیمی و گنجینه ارزشمند درون آن برای افراد و علاقمندان و بازدید کنندگان موزه به موضوعی مبهم تبدیل شده است.
بیشتر بخوانیم : موزه دفینه ( موزه سردار آسمانی ) در میرداماد
از تابلوهای استاد فرشچیان تا کیف دستی ناصرالدین شاه
شاید برایتان جالب باشد که بدانید در آن روزهای رونق تماشاگه تاریخ، چه آثاری در این موزه نظرات مراجعه کنندگان را به خود جلب می کرد؟ محمود یعقوبی دبیر شورایاری محله کاووسیه در این باره می گوید« ظروف سفالی و شیشه ای، ظروف فولادی، تابلوهای نقاشی مینیاتور و رنگ روغن، قلمدان های زیبا، انواع زمان سنج ها، کاشی های نقش برجسته، آینه و شمعدان و انواع شمشیر و تفنگ که عمر آن ها به ۲۰۰ سال می رسید در این موزه در معرض دید قرار داشت.»
یکی دیگر از موضوعاتی که در آن روزها برای بازدید کنندگان جالب بود دیدن وسایل شخصی ناصرالدین شاه قاجار مانند کیف دستی و… بود. آثار بزرگان هنر این مرز و بوم نیز مانند استاد فرشچیان و استاد کمال الملک که تصویر رجال دولتی مانند مصور الممالک، ظهیرالدوله، صنیع‌الدوله، مظفرالدین شاه و غیره را نقش زده بود در گوشه و کنار این موزه خودنمایی می کرد.
آیا موزه تماشاگه تاریخ به تاریخ پیوست؟!
شاید این نکته در ذهن شما نیز نقش بسته باشد که اصولاً گنجینه ای به این قدمت و ارزش باید تحت اداره و مدیریت میراث فرهنگی باشد نه بنیاد مستضعفان! پس چرا بنیاد مستضعفان مسئولیت این موزه و همچنین چندین موزه دیگر در پایتخت را بر عهده دارد؟
پژوهشگر دبیر کمیته پیگیری حفاظت از خانه‌های تاریخی، آقای سجاد عسگری در این باره می گوید:« اوایل پیروزی انقلاب اسلامی که برخی خانه ها مصادره شد این خانه هم با همه اموال شان در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفت. بنیاد هم گنجینه تاریخی این خانه ها شامل ساعت های قدیمی، اسناد تاریخی، ظروف ارزشمند و غیره را در موزه های مختلف به نمایش گذاشت.» این پژوهشگر و استاد برجسته درباره موزه تماشاگه تاریخ به طور خاص می گوید: « تا جایی که من اطلاع دارم تمامی آثار موجود در مورد تماشاگر تاریخ به ساختمان دفنیه در بلوار میرداماد منتقل شده است. آرشیو بنیاد مستضعفان بسیار غنی و پربار است. که اتفاقاً بنیاد از آن ها به خوبی نگهداری می کند. اما ظاهراً فضای کافی برای نمایش تمامی این آثار را در اختیار ندارد و به همین دلیل این گنجینه ارزشمند فعلاً در محل ساختمان دفنیه دپو شده تا شاید روزی در فضای مناسب به نمایش گذاشته شود.»
با وجود این توضیحات و تحقیقات انجام شده اما باز هم این پرسش مطرح می‌شود که چرا این موزه با گنجینه ارزشمندش در همان مکان قدیمی به کار خود ادامه نداد و چه لزومی داشت که بنیاد مستضعفان آثار را در ساختمان دفنیه دپو کند؟
در هر حال در روزهای ابتدایی تعطیلی موزه تماشاگر تاریخ، بر اساس صحبت های مدیر وقت بنیاد مستضعفان و جانبازان چنین برمی آید که به دلیل هزینه زیاد نگهداری از موزه ها و پراکندگی آن ها، تصمیم بر آن شد که فعلا موزه تماشاگه تاریخ بسته بماند. از طرفی ایجاد بار ترافیکی در تقاطع خیابان ولیعصر و بلوار میرداماد به عنوان دلیل دیگری برای تعطیلی موزه تماشاگر تاریخ عنوان شد.
طبق گفته مسئولان بنیاد مستضعفان، آن ها در حال پیگیری مکانی مناسب اند تا بتوانند گنجینه تماشاگه تاریخ و اشیاء تاریخی مربوط به تاریخ ایران را به صورت متمرکز در یک مکان مناسب به نمایش درآورند.
امکان مهم و دیدنی نزدیک موزه تماشاگه تاریخ
موزه تماشاگه تاریخ در محله ونک تهران (خیابان قبادیان غربی) واقع شده است و جز یکی از سه موزه در محله ونک در پایتخت به شمار می رود. این موزه از لحاظ موقعیت جغرافیایی در نزدیکی مراکز مهمی از جمله بیمارستان شهید هاشمی نژاد، مجتمع کامپیوتر پایتخت، مرکز ایسوس پایتخت،گلفام سفر، آزمایشگاه مسعود، مجتمع تجاری اسکان و اداره آموزش و پرورش منطقه 3 تهران قرار دارد.
همچنین موزه هنرهای دینی امام علی (ع)، موزه علوم و فنون جمهوری اسلامی ایران، موزه پول و موزه هنر جهان در نزدیکی موزه تماشاگه تاریخ واقع شده است.
دسترسی به موزه تاریخ ایران
برای رفتن به موزه تماشاگه تاریخ می‌توانید از ایستگاه مترو میرداماد تهران استفاده کنید. سپس با تاکسی یا استفاده از اتوبوس‌های تند رو یا همان بی آر تی مسیر راه آهن – تجریش خود را به بلوار میرداماد نبش خیابان قبادیان برسانید.
پایان
ما در این مطلب شما را با موزه تاریخی و زیبای تماشاگه تاریخ که زمانی به عنوان یکی از جاذبه های دیدنی تهران به شمار می رفت آشنا کردیم. آثار ارزشمند و خاصی که در آن موزه به نمایش گذاشته بود برای بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی جالب بود و پای افراد زیادی را که به مطالعه تاریخ و گذشته سرگذشت حاکمان ایران علاقمند بودند به تماشاگه تاریخ باز می کرد. در پایان امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد.